Technologie przenikają nasze życie, a miasta oferują mieszkańcom cyfrowe usługi ułatwiające codzienne funkcjonowanie. Dla seniorów i seniorek, nowe technologie mogą być barierą, pogłębiającą wykluczenie cyfrowe. Dlatego usługi cyfrowe muszą być projektowane tak, aby były w pełni dostępne i intuicyjne.
 
Cyfrowa dostępność bez wykluczenia
 
W czerwcu w Inkubatorze Starter odbyło się spotkanie, które połączyło doświadczenie i potrzeby osób starszych ze światem nowych technologii. Wydarzenie „Usługi cyfrowe oczami seniora – więcej niż użyteczność” to doskonały przykład, jak zaangażowanie mieszkańców, organizacji pozarządowych, samorządu i biznesu może realnie przeciwdziałać wykluczeniu cyfrowemu i wspierać rozwój cyfrowych usług miasta.
 
Spotkanie zostało zorganizowane w ramach międzynarodowego projektu „DIGI-INCLUSION – leaving no-one behind in a digital world” , finansowanego ze środków Programu URBACT IV 2021–2027 (Europejska Współpraca Terytorialna – EFRR). Celem projektu jest zmniejszenie wykluczenia społecznego i wsparcie mieszkańców i mieszkanek w zdobywaniu umiejętności cyfrowych.
 
Gdańscy seniorzy w cyfrowym świecie: testowanie aplikacji miejskich i przełamywanie barier
 
17 seniorek i seniorów z Gdańska oraz 7 osób z branży IT , zajmujących się projektowaniem i testowaniem dostępnych rozwiązań cyfrowych, wspólnie badało stronę internetową oraz aplikację mobilną Gdańskiego Centrum Kontaktu (GCK) , które mają za zadanie ułatwiać mieszkańcom i mieszkankom kontakt z miastem.
 
Część uczestników znała i korzystała z możliwości zgłaszania różnych spraw za pomocą narzędzi cyfrowych GCK. Pozostali – dopiero na spotkaniu dowiedzieli się, czym jest Gdańskie Centrum Kontaktu oraz jak się z nim skontaktować.
„Bardzo podobają mi się te narzędzia. Dzięki nim, mieszkańcy mogą się poczuć gospodarzami w swoim mieście.” – podsumował udział w testach pan Jacek, który dopiero na spotkaniu dowiedział się, czym jest GCK.
 
„Nie wiedziałam nawet, że coś takiego w ogóle istnieje! Do tej pory zgłaszałam różne rzeczy osobno – czasem dotyczyły one porad, czasem transportu, innym razem zniszczonych ławek. A tu wszystko można zrobić w jednym miejscu!” – dodała pani Wanda, która znała GCK wcześniej ale narzędzia cyfrowe, które ułatwiają kontakt z instytucją poznała dopiero podczas spotkania.
 
Użytkownik w centrum uwagi
 
Samo testowanie wyglądało jak spotkanie z ukochaną babcią lub dziadkiem. Eksperci i ekspertki z branży IT pracowali w parach ze starszymi osobami. Zadaniem starszych testerów było zgłoszenie konkretnych spraw do GCK. Kilka osób testowało stronę internetową, ale większość pracowała na własnych telefonach. Przez cały czas pracy seniorów eksperci robili notatki i zapisywali komentarze osób starszych, zwracając uwagę na polecenia, które sprawiały trudności wiekowym testerom.
 
„Udało się – miło spędziliśmy czas. Choć muszę przyznać, że czasami trzeba się nieźle nagłowić, żeby coś znaleźć w aplikacji. Dodatkowo, stresowałam się, że nie wszystko mogę dobrze przeczytać, bo zapomniałam okularów, a niektóre jasne napisy były na czerwonym tle…” – wyzwała pani Krystyna, seniorka uczestnicząca w wydarzeniu.
 
Seniorzy i seniorki wnieśli liczne uwagi dotyczące języka, układu treści, kontrastu i bezpieczeństwa, które zostaną uwzględnione w dalszym rozwoju serwisu.
 
Samorząd i mieszkańcy w dialogu
 
Spotkanie miało również istotne znaczenie dla przedstawicieli Gdańskiego Centrum Kontaktu, którzy mieli szansę osobiście usłyszeć, jak ich narzędzia cyfrowe są odbierane przez użytkowników.
 
„Dzięki zaangażowaniu seniorów i seniorek udało nam się zebrać cenne informacje. Będziemy je teraz analizować, by znaleźć rozwiązania, które sprawią, że aplikacje i narzędzia GCK będą bardziej dostępne i praktyczne.” – podsumował Jarosław Schroeder, Kierownik Gdańskiego Centrum Kontaktu.
 
Jednocześnie włączenie osób starszych do testowania publicznych usług cyfrowych pozwoliło na zebranie cennych uwag, które pomogą poprawić usługi i sprawić, aby były bardziej przystępne dla wszystkich.
 
„Uważam, że osoby starsze powinny być brane pod uwagę w pierwszej kolejności przy projektowaniu nowych aplikacji. To one często mają największe trudności, a jednocześnie korzystają z usług miejskich na co dzień.” – dodała pani Zofia, która testowała stronę internetową GCK.
 
Między pokoleniami
 
Obecność ekspertów IT była nie tylko cennym wsparciem merytorycznym, ale także okazją do budowania empatii i dialogu między pokoleniami. Ich zaangażowanie, empatia i cierpliwość stworzyły przestrzeń, w której seniorzy czuli się bezpieczni i ważni. Dzięki nim testowanie stało się czymś więcej niż analizą użyteczności – stało się spotkaniem, w którym technologia łączy ludzi.
 
„Cieszę się, że mogłem być częścią tej ważnej inicjatywy. Dzięki niej lepiej zrozumiałem cyfrowe wyzwania z jakimi mierzą się seniorzy i mogłem aktywnie przyczynić się do poprawy dostępności w Gdańsku.” – powiedział Krzysztof Świątek – tester oprogramowania i ekspert ds. dostępności cyfrowej
 
„Bardzo dobrze, że mogliśmy uczestniczyć w tym projekcie – czułem się jak część zespołu. To było wartościowe doświadczenie.” – dodał pan Adam.
 
Inkubator Starter: łączymy ludzi i sektory, aby wspólnie tworzyć lepsze rozwiązania
 
Organizacyjnie i merytorycznie wydarzenie koordynował Inkubator Starter, który od lat działa w obszarach edukacji i innowacji. Natomiast wydarzenie było możliwe dzięki zaangażowaniu wielu osób i instytucji.
 
Gdańskie Centrum Kontaktu przygotowało spotkanie od strony technicznej. Stworzyli specjalne konta testowe dla seniorów i seniorek, dzięki czemu podnieśli poczucie bezpieczeństwa testujących. Przez cały czas wydarzenia monitorowali zgłoszenia testerów, aby nie wywołały one prawdziwych interwencji.
 
Centrum Informacji i Animacji Senioralnej było odpowiedzialne za zaproszenie seniorów i seniorek. Dzięki ich kontaktom z klubami seniorów w Gdańsku zainteresowanie osób starszych udziałem w spotkaniu przerosło oczekiwania organizatorów.
 
Dzięki dobrej współpracy z osobami z branży IT udało nam się zaprosić zaangażowane osoby, które zawodowo zajmują się projektowaniem i testowaniem dostępnych produktów cyfrowych. Mieliśmy również duże wsparcie stowarzyszenia „a11y – dostępność”, które wspierało nas w dotarciu do specjalistów zajmujących się dostępnością cyfrową.
 
„DIGI-INCLUSION to dla nas ważny projekt. Krok po kroku, angażujemy i łączymy osoby z różnych środowisk, aby wspólnie tworzyć rozwiązania dla miasta.” – mówi Aleksandra Abakanowicz, koordynatorka projektu z Inkubatora Starter.
 
Bardzo dziękujemy wszystkim zaangażowanym w organizację spotkania, w którym wzięli udział wolontariusze z branży IT: Aleksandra Klasa, Izabela Szewczyk, Małgorzata Szymczak, Wiktoria Pałka, Małgorzata Potocka, Aleksandra Niemczyk i Krzysztof Świątek.